D29 - 308     Linia  Kamienna Góra - Jelenia Góra
Linię budowano etapami. Pierwszy odcinek z Jeleniej Góry do Kowar otwarto uroczyście 15 maja 1882 roku, rozpoczął się wówczas nowy etap w dziejach kolejnictwa na Dolnym Śląsku, był to pierwszy odcinek linii wybudowany na koszt państwa pruskiego. Dwadzieścia trzy lata później, 4 czerwca 1905 roku otwarto połączenie z Kowar do Kamiennej Góry. Budowa tego odcinka (szczególnie odcinek Kowary – Pisarzowice) była bardzo trudna. Szlak jest tam bardzo kręty i stromy, największe nachylenie osiąga za stacją Kowary Górne 27,2 promili (o tyle metrów wznosi się tor na kilometr trasy). Do najciekawszych obiektów inżynieryjnych możemy zaliczyć wiadukt w Kowarach Górnych i jednokomorowy tunel pod Przełęczą Kowarską, gdzie linia osiąga największą wysokość 635 m npm. Jest to najdłuższy tunel w Karkonoszach - 1025m, o rzadko spotykanym przekroju – tzw. szczytowym. W tunelu występuje przewyższenie - jego wlot i wylot znajdują się poniżej najwyższego punktu. Tunel jest także prowadzony po łuku! Był to najdłużej budowany obiekt na całej linii. Jego budowa rozpoczęła się jesienią 1901 roku, prace wykończeniowe, polegające na obłożeniu ścian cegła i łamanym kamieniem, trwały jeszcze jesienią 1904 roku. Oficjalne otwarcie całej linii nastąpiło 5.06.1905 roku. Linia nie spełniła pokładanej w niej nadziei na poprawę ekspedycji towarów z przemysłowych Kowar na południe Europy przez granicę w Lubawce. Kręte trasowanie i ograniczona przepustowość linii jednotorowej określiły drugorzędny charakter połączenia. Realizując plany elektryfikacji Śląskiej Kolei Górskiej zelektryfikowano również ten odcinek, jednakże z ponad 10 letnim opóźnieniem. Prace przy montażu zakończono 9 grudnia 1932 roku. Trakcję elektryczną zasilano prądem przemiennym 15 kV o obniżonej częstotliwości 162/3 Hz dostarczanym z kolejowej elektrowni w Ścinawce Średniej. . Na odcinku tym wykorzystywano wysłużone elektryczne wagony silnikowe serii ET 87, a od końca lat 30. także zespoły ET 51. W okresie największego rozkwitu linii kursowało nawet 14 par pociągów, a czas przejazdu zamykał się w godzinie i dziesięciu minutach. Po wojnie w 1945 roku linię ponownie uruchomiono  1 lipca. Niestety 8 lipca na podstawie umowy polsko- sowieckiego  przystąpiono do demontażu trakcji i wywóz jej do ZSRR. Na trasę wróciły parowozy (Tkt-48, Ty2) a linię już nigdy ponownie nie zelektryfikowano. W latach 40 i 50. na trasie tej kursowały pociągi z rudą uranu do zakładu wzbogacania w Ogorzelcu. Po zaniechaniu wydobycia uranu w latach 50. infrastrukturę zakładu flotacyjnego w Ogorzelcu przystosowano do wzbogacania siarki z zagłębia tarnobrzeskiego. Na linii stopniowo, ale konsekwentnie wygaszano popyt, aż do decyzji o zamknięciu ruchu pasażerskiego w 1986 roku. W krótkim czasie nastąpił demontaż odcinka Ogorzelec – Pisarzowice. Ruch osobowy czynny był jeszcze na odcinku Jelenia Góra – Mysłakowice – Karpacz  aż do końca 1999 roku kiedy to całkowicie wstrzymano przewozy osobowe. Towarówki docierały z Kamiennej Góry do Pisarzowic oraz z Jeleniej Góry do Ogorzelca.  Około 2000 roku wstrzymano ruch towarowy do Ogorzelca, a około 2005 do Kowar. Ostateczne zakończenie przewozów towarowych na ostatnim czynnym odcinku Kostrzyca – Jelenia Góra nastąpiło w 2007 roku. Do 1947 roku kilometraż liczony był od Jeleniej Góry. W 2005 roku linię 308 podzielono w nomenklaturze PKP PLK na:
- linię 308: Ogorzelec - Jelenia Góra (12,800-39,986)
- linię 345: Kamienna Góra - Pisarzowice (0,251-5,710)
Linia do 1945 roku była w tabeli 155a, a po 1945 roku w tabeli 246
Daty otwarcia linii lub odcinków: Jelenia Góra – Kowary  15.05.1882,  Kowary – Kamienna Góra  05.06.1905
Zmiana ilości torów: Jeden
Elektryfikacja: Jelenia Góra – Kamienna Góra 09.12.1932,  Demontaż trakcji po 08.07.1945
Ruch osobowy: Zawieszony:  Kamienna Góra - Mysłakowice  05.03.1986,  Mysłakowice – Jelenia Góra  23.11.2000
Ruch towarowy: Zawieszony: Pisarzowice – Kowary  05.03.1986, Kowary – Mysłakowice  23.11.2000, Mysłakowice – Jelenia Góra  w 2007 roku,  Kamienna Góra – Pisarzowice  23.11.2000
Zamknięcie lub likwidacja: Likwidacja odcinka Pisarzowice – Ogorzelec  1987 - 88. Ogorzelec - Jelenia Góra zamknięta w 2007 roku.
Plan linii  Profil wysokościowy

Nazwy

Kilometraż Wys. Znak Rodzaj Kl.

Data

Gale
ria
Rysunki z lat : *
Obecna Wcześniejsze Do 1947 Po 1947 Otwarcia Zamk./Likw.
Kamienna Góra Landeshut, Ziemsk 40,00 0,000 449 KG St 3 20.08.1866   1923 1998 2015  
Pisarzowice Schreibendorf, Pisarzów 34,84 5,162 511 Ps St/Ł 4 05.06.1905 Z - 11.2000   1967    
Szarocin Pfaffendorf, Księsk 32,40 7,596 539   Poł   05.06.1905 L – 1987-88 1923     *1
Leszczyniec Haselbach, Leszcznica 30,87 9,335 562   St/Poł 4 05.06.1905 L – 1987-88 1923     *1
Ogorzelec Städtisch Dittersbach, Dzietrzychów 26,95 13,050 625 Og St/Ł 4 05.06.1905 Z - 11.2005 1931 1984    
Kowary Górne + b.313 Ober Schmiedeberg, Kuźnick Górny 24,14 15,882 604   Poł/po   05.06.1905 Z - 11.2005   1906      
Kowary Średnie Mittel Schmiedeberg, Kuźnick Średni 19,90 20,101 511 St/po 4 05.06.1905 Z - 11.2005 1906 1952 1980  
Kowary Zdrój Schmiedeberg Bornhöhe, Kuźnick Zdrój 18,75 21,276 492   Po   po 1936 L -  1954   1945      
Kowary Ścięgny Wagnerberg, Woźnick 17,70 22,413 477   Po   05.06.1905 L -  1954   1945      
Bsz. Nr. 314 „Krzaczyna”   17,80 22,500     Bsz   05.06.1905 L -  1980 1945     *2
Kowary Schmiedeberg, Kuźnick 14,81 25,132 441 Kr St/Ł 3 15.05.1882 Z - 11.2005 1906 1968 1994  
Kostrzyca Quirl, Matewsk 12,13 27,766 422   St/Poł 4 15.05.1882 Z - 2007 1920 1976    
Bsz. nr. 315 „Orzeł”   10,16 29,246 406   Bsz   15.05.1882 L - 1995 1916 1954   *3
Mysłakowice Zillerthal Erdmannsdorf, Turońsk 9,61 30,377 389 Ms St/Ł 3 15.05.1882 Z - 2007   1973 1997  
Łomnica Lomnitz 6,40 33,590 365 Łm St/po 4 15.05.1882 Z - 05.2000   1954 1986  
Łomnica Dolna Nieder Lomnitz 4,47 35,519 353   Po   15.05.1882 Z - 05.2000   1973    
Łomnica Średnia   --- 36,621 347   Po   ok. 1952 Z - 05.2000   1973    
Jelenia Góra Hirschberg 0,00 39,986 343 JG St 1 20.08.1866   1929 1950 2017  
Elementy czynne, zamknięte, zlikwidowane.   
St. - stacja, Sth - St. handlowa, StT. - St. Techniczna (towarowa), Po - przystanek, Poł - przystanek z ładownią, Ł - ładownia, m - mijanka,
 Podg - post. odgał., Pe - post. odst., Pb - post. boczn.
*1 Stacje Szarocin i Leszczyniec zlikwidowano w latach 1987 – 88 podczas likwidacji odcinka linii.
*2 Bocznica do zakładów maszynowych w Krzaczynie.
*3 Bocznica Zakładów Lniarskich „Orzeł” w Mysłakowicach.
Więcej o historii linii można przeczytać tutaj:
Kumor Leszek, Malownicze szlaki kolejowe, [w:] Karkonosze, lipiec/sierpień 4/204/95.
Kućmin Janusz, Kolej żelazna w Sudetach, Zapomniane linie kolejowe, [w:] Pielgrzymy, Informator Rajdu Sudeckiego, SKPS, Wrocław 1996.
Kamienna Góra    (Landeshut/Schl., Ziemsk)
Stacja 3 klasy wybudowana 29.12.1869 roku  na 0,000 km linii  Kamienna Góra -  Sędzisław , Kamienna Góra  - Lubawka, Kamienna Góra  - Okrzeszyn oraz Kamienna Góra – Jelenia Góra  położona  na wysokości 449 m npm.
 Po wybudowaniu linii Kamienna Góra – Okrzeszyn stała się stacją węzłową o 3 kierunkach, o po wybudowaniu linii z Jeleniej Góry o 4 kierunkach jazdy. Stacja posiadała: Budynek dworca, Magazyn towarowy, wieże wodną,  2 nastawnie ( Dysp. KG od strony Sędzisławia i Wyk. KG1 od strony Lubawki), schronisko DS, warsztat AMZ, 2 rampy boczno-czołowe i  plac ładunkowy. Osobny magazyn , ekspedycja i plac ładunkowy był przy linii do Okrzeszyna.  Na stacji są 2 perony o krawędzi kamiennej (pierwszy zadaszony), jeden peron ziemny i osobny krótki peron nr.4 przy linii do Okrzeszyna.  Od stacji odchodziła bocznica zakładów lniarskich i PEC oraz bocznica do składów wojskowych w Antonówce. Na stacji są semafory kształtowe, były też żurawie wodne. Stacja ma 2 (miała 3) tory główne zasadnicze, 3 główne dodatkowe, oraz 10 (12) bocznych. Na stację głównie przywoziło się węgiel , materiały budowlane i rolnicze a ładowało się złom i kruszywo.
 
Pisarzowice    (Schreibendorf, Pisarzów)
Stacja 4 klasy oddana 05.06.1905 na 5,162  (34,84) km  linii  Kamienna G. – Jelenia G. położona  na wysokości 511 m npm.
Stacja posiadała: budynek stacji, wc, nastawnia, budynek mieszkalny obsługi, 2 perony, wagę wagonową, skrajnik,  plac ładunkowy, semafory kształtowe, 1 tor główny zasadniczy, 1 główny dodatkowy oraz 1 boczny. Od stacji odchodziła bocznica do zakładów  mielenia dolomitów. Po zawieszeniu ruchu osobowego w 1986 roku stację przemianowano na ładownię. Obecnie budynków i semaforów  brak a tory porozkręcane. Obok placu ładunkowego był duży plac składowy drzewa.
 
Szarocin    (Pfaffendorf, Kęsisk)
Przystanek z ładownią oddany 05.06.1905 na 7,596  (32,40) km  linii  Kamienna G. – Jelenia G. położony  na wysokości 539 m npm. Na stacji był: budynek stacji, wc, budynek dla personelu, plac ładunkowy, 1 peron, tor główny zasadniczy i tor boczny. Ładowało się tam drzewo. Po likwidacji w 1987 roku odcinka Pisarzowice – Ogorzelec - przystanek zlikwidowano.
 
Leszczyniec    (Haselbach, Leszcznica)
Stacja 4 klasy oddana 05.06.1905 na 9,335 (30,67)  km  linii  Kamienna G. – Jelenia G. położona  na wysokości 562 m npm.
Po 1945 roku zdegradowana do przystanku z ładownią, a następnie w 1987 roku zlikwidowana wraz z likwidacją odcinka Pisarzowice – Ogorzelec.  Stacja posiadała: budynek stacji, magazyn , wc, budynek obsługi, plac ładunkowy z rampą boczną, 2 perony, 1 tor główny zasadniczy, 1 główny dodatkowy, 1 boczny.  Ładowało się tam drzewo oraz produkty rolne.  Obecnie jest tam tylko budynek mieszkalny.
 
Ogorzelec    (Städtisch Dittersbach, Dzietrzychów Miasto)
Stacja 4 klasy oddana 05.06.1905 na 13,050 (26,95)  km  linii  Kamienna G. – Jelenia G. położona  na wysokości 625 m npm.
Po likwidacji odcinka Pisarzowice – Ogorzelec przemianowana na stację handlową.
Stacja posiadała: budynek stacji z nastawnią Og, magazyn RS wraz z WC, wieża wodna, plac ładunkowy, 2 perony, żuraw wodny, semafory świetlne, 1 tor główny zasadniczy, 1 główny dodatkowy, 1 boczny oraz bocznice da zakładów mas bitumicznych. Obecnie semaforów brak a budynki zrujnowane.
 
Kowary Górne     (Ober Schmiedeberg, Kuźnick Górny)
Przystanek z ładownią oddany 05.06.1905 na 15,882  (24,10)  km  linii  Kamienna G. – Jelenia G. położony  na wysokości 604 m npm. Usytuowany obok kopalni żelaza  a następnie uranu.  Był tam: budynek przystanku, peron, tor główny zasadniczy, tor boczny przedłużony pod rampę zakładową.
 
Kowary Średnie    (Mitel Schmiedeberg, Kuźnick Średni)
Stacja 4 klasy oddana 05.06.1905 na 20,101  (19,90)  km  linii  Kamienna G. – Jelenia G. położona  na wysokości 511 m npm.
Stacja posiadała: budynek stacji , magazyn, wc, budynek mieszkalny z zabudowaniami gospodarczymi, 2 perony, plac ładunkowy, skrajnik, tor główny zasadniczy , tor główny dodatkowy oraz tor boczny.
Po zawieszeniu ruchu osobowego w 1986 roku stację zdegradowano do przystanku, wycięto semafory i dodatkowe tory.
 
Kowary Zdrój    (Schmiedeberg Bornhöhe, Kuźnick Zdrój)
Przystanek oddany po 1920 roku na 21,276  (18,70) km  linii  Kamienna G. – Jelenia G. położony  na wysokości 492 m npm.
Przystanek położony opodal  domu wypoczynkowego. Na przystanku był tor główny zasadniczy i peron.
 
Kowary Ścięgny    (Wagnerberg, Woźnick, Kowary Krzaczyne)
Przystanek oddany 05.06.1905 roku na 22,413 (17,70)  km  linii  Kamienna G. – Jelenia G. położony  na wysokości 477 m npm. Na przystanku  znajdował się peron i  budynek poczekalni. Przystanek zlikwidowano około 1954 roku. Obecnie można zauważyć resztki fundamentów budynku i kilka słupów oświetleniowych.
 
Bsz. 314 „Krzaczyna”
Bocznica szlakowa zakładów mechanicznych w Krzaczynie odchodziła od toru szlakowego w rejonie przystanku. Zakończona była żeberkiem ochronnym. Zlikwidowana około 1980 roku. W 2003 roku można było zauważyć resztki kozła oporowego i wykop którym biegł tor do zakładu.
 
Kowary    (Schmiedeberg, Kuźnick)
Stacja 3 klasy oddana 15.05.1882 roku  na 25,132  (14,88)  km  linii  Kamienna G. – Jelenia G. położona  na wysokości 365 m npm.
Stacja posiadała: budynek stacji wraz z magazynem, wc, budynek mieszkalny i gospodarczy obsługi, budynek gospodarczy, budka dróżnika, wieża wodna, 2 żurawie wodne, kanał rewizyjny, obrotnica, zasiek węglowy, rampa boczno-czołowa, plac ładunkowy wraz z dźwigiem, 3 perony, wagę wozową i wagonową, 1 tor główny zasadniczy, 2 tory główne dodatkowe, 5 torów bocznych.  W budynku dworca była nastawnia Kr a na stacji były semafory kształtowe. Po wstrzymaniu ruchu osobowego w 1986 roku stację zdegradowano do ładowni wycinając przy okazji kilka torów. Pozostał tylko tor główny zasadniczy, główny dodatkowy i boczny przy placu ładunkowym. Ostatecznie ładownię zamknięto w 2005 roku.
 
Kostrzyca    (Quirl, Matewsk)
Przystanek z ładownią oddany 15.05.1882 roku na 27,766  (12,31)  km  linii  Kamienna G. – Jelenia G. położony  na wysokości 422 m npm.  Na przystanku był: budynek dworca, peron, tor główny zasadniczy i boczny przy małym placu ładunkowym. W kolejnych latach podczas budowy ciepłowni wybudowano rampę dla fabryki dywanów  wraz grupą torów ,  bocznicę do zakładów drzewnych oraz od strony Kowar nastawnię.
 
Bsz. 315 „Orzeł”
Bocznica szlakowa położona na 29,246  (10,74)  km. linii Kamienna Góra – Jelenia Góra na wysokości 406 m. npm.
Bocznica służyła do obsługi zakładów lniarskich „Orzeł”. Były tam 3 tory w tym 2 na wysokich nasypach oraz   rampa boczna.
Bocznicę zlikwidowano w 1995 roku.
 
Mysłakowice    (Zillerthal Erdmannsdorf, Tutońsk)
Stacja 3 klasy wybudowana 15.05.1882  na 30,377 (9,61) km. linii Kamienna Góra – Jelenia Góra na wysokości 388 m. npm.
Po otwarciu linii do Karpacza 29.06.1895 roku – stacja węzłowa jednocześnie początkowa dla tej linii.
Stacja posiadała: budynek dworca z magazynem, wc, magazyn DT, peron pierwszy przy budynku, peron dwu krawędziowy zadaszony z przejściem podziemnym między torami 1 i 2, rampa boczno-czołowa, plac ładunkowy z wagą wozową, wagę wagonową i skrajnik. A ponadto 2 tory główne zasadnicze, 1 główny dodatkowy i 6 bocznych. W latach 80-tych wybudowano bocznicę do magazynu i składu GS-u położonymi za stacyjnym placem ładunkowym. Na stację wożono materiały rolne, węgiel oraz materiały do zakładów lniarskich „Orzeł”. Na stacji ładowano złom metalowy. Nastawnia w budynku stacyjnym  miała skrót Ms. Stacja posiadała semafory kształtowe.
 
Łomnica    (Łomnitz)
Stacja 4 klasy oddana 15.05.1882 roku  na 33,590 (6,40)  km  linii  Kamienna G. – Jelenia G. położona  na wysokości 365 m npm.
Stacja posiadała: budynek stacji wraz z magazynem, wc, budynek gospodarczy, 2 perony, plac ładunkowy, skrajnik, tor główny zasadniczy, tor główny dodatkowy i tor boczny. Nastawnia Łm  w budynku dworca oraz semafory kształtowe.  Po wstrzymaniu ruchu osobowego do Kamiennej Góry w 1986 roku stację zdegradowano do przystanku.  Wycięto dodatkowe tory i semafory. Ostatecznie zamknięto w 2000 roku po wstrzymaniu ruchu osobowego do Karpacza.
 
Łomnica Dolna     (Nieder Łomnitz)
Przystanek oddany 15.05.1882 roku  na 35,519  (4,49)  km  linii  Kamienna G. – Jelenia G. położony  na wysokości 353 m npm.
Na przystanku był budynek dworca z kasą biletową i poczekalnią ,budynek mieszkalny, peron i 1 tor.
Przystanek zamknięto w 2000 roku po wstrzymaniu ruchu osobowego do Karpacza.
 
Łomnica Średnia
Przystanek wybudowany około 1952 roku przy tamtejszych zakładach na 36,621 km. linii Kamienna Góra – Jelenia Góra położony na wysokości 347 m npm. Był tam krótki peron. Przystanek zamknięto w 2000 roku po wstrzymaniu ruchu osobowego do Karpacza. Obecnie niema po nim śladu.
 
Jelenia Góra   (Hirschberg)
Stacja 1 klasy wybudowana 20.08.1866 roku  na 125,81 (297,92)  km  linii  Wrocław – Zgorzelec ( kilometraż dawniej liczony był od Berlina) oraz stacja początkowa linii Jelenia Góra – Żagań, Jelenia Góra – Korenov i Jelenia Góra – Kamienna Góra ( po 1950 roku kilometraż tej ostatniej liczy się od Kamiennej Góry i stacja Jelenia Góra jest stacją końcową dla tej linii 39,986 km.) położona  na wysokości 343 m npm.
W 1865 roku wybudowano w Jeleniej Górze dworzec kolejowy oraz magazyn towarowy i parowozownię. W latach 1899 i 1900 przez stację w Jeleniej Górze przewinęło się 1,8 miliona pasażerów. Wybudowany w 1865 roku dworzec kolejowy z trudem więc mógł podołać wzrastającym wymogom ruchu pasażerskiego i towarowego. W 1901 roku rozpoczęła się budowa nowych obiektów, która potrwała do 1906 roku i pochłonęła 1,8 miliona marek. Połączono wówczas tunelem perony oraz przebudowano poczekalnię. Wybuch I wojny światowej przerwał rozpoczęte prace przy elektryfikacji linii kolejowych, ale na przełomie lat 20. i 30. zaczęto realizować wcześniejsze plany. Stacja posiadała: budynek dworca, parowozownię, wagonownię, 2 wieże wodne, obrotnicę, pół-obrotnicę przy peronie 1c, 3 żurawie wodne, 3 place ładunkowe, rampę boczno-czołową, suwnicę i dźwig obrotowy do załadunku towarów na wagony, wagę wozową i wagonową, skrajnik, zasieki węgla, kanały rewizyjne loków,  peron 1c dla linii do Lwówka i Szklarskiej, peron 1a, 1b dla linii do Karpacza i Marciszowa, perony 2,3,4 przy torach przelotowych (1a,2, 3 zadaszone), przejście podziemne z peronu 1, 2, 3 i 4, trójkąt do obracania dużych parowozów oraz górkę rozrządową. 3 grupy torów odstawczych składów osobowych, grupę torów rozrządowych, tory towarowe, przy peronach,  towarowe przy placach ładunkowych, oraz pomocnicze. Po uruchomieniu szkoły kolejowej były warsztaty wraz z obrotnicą. Były też nastawnie JGA, JGA1, JGB, JGB1, JGB2, JGB3, JGM, JGM1, JGM2, JGM3. Obecnie cały ruch zabezpiecza nastawnia JG. Stacja posiadała też bocznice:
- bocznica węglowa i CPN,
- bocznica JZO (obecnie zlikwidowana)
- bocznica PZZ (obecnie zlikwidowana)
Rozebrano też jedną z hal parowozowni wraz z suwnicą, 1 zelektryfikowaną grupę torów odstawczych jednostek elektrycznych oraz niepotrzebny już trójkąt obrotowy.